Bệnh Dại là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm trên động vật có vú và người, dẫn đến nhiều cái chết rất thương tâm.
Theo thông tin của Bộ Nông nghiệp và PTNT, tình hình bệnh dại động vật trên cả nước diễn biến rất phức tạp và có chiều hướng gia tăng. Năm 2023 bệnh Dại đã làm 82 người chết trên địa bàn 30 tỉnh thành phố (tăng 12 trường hợp so với năm 2022). Từ ngày mùng 01/01/2024 đến ngày 20/02/2024, cả nước đã xảy ra 17 ổ bệnh Dại trên động vật tại 12 tỉnh thành phố và làm 18 ca tử vong trên người (tăng 9 ca so với cùng kỳ năm 2023). Số người bị động vật cắn phải điều trị dự phòng bệnh Dại đã lên tới 70.000 người (tăng 11% so với cùng kỳ năm 2023).
Trên địa bàn tỉnh Thanh Hoá, những tháng cuối năm 2023 đến đầu năm 2024 xảy ra 04 ổ dịch Dại động vật làm chết 02 người và 86 người bị phơi nhiễm, hằng năm có khoảng 10.000 người phải điều trị dự phòng bệnh Dại gây thiệt hại rất lớn về kinh tế và sức khỏe người dân.

Thực hiện Chỉ thị số 03/CT-UBND ngày 05/3/2024 của Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa; Chỉ thị  số 03/CT-UBND ngày 07/3/2024 của Chủ tịch UBND huyện Yên Định về việc “Thực hiện nghiêm các biện pháp cấp bách phòng, chốngbệnh dại động vật trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa, huyện Yên Định” và “ Năm cao điểm thực hiện tiêm phòng vắc xin  phòng chống bệnh Dại cho đàn chó, mèo trên địa bàn huyện Yên Định”

 Để chủ động ngăn chặn có hiệu quả bệnh Dại bùng phát trên địa bàn xã, hạn chế thấp nhất số người bị chó cắn và tử vong do bệnh dại, bảo vệ sức khỏe cộng đồng và đảm bảo an sinh xã hội, từng người dân tích cực tham gia công tác phòng, chống bệnh Dại cụ thể:
1. Nguồn bệnh, thời gian mang mầm bệnh và lây truyền
- Ổ chứa vi rút dại chủ yếu là chó thả rông, chó chưa được tiêm phòng Dại.
- Thời gian từ khi chó bắt đầu nhiễm vi rút dại đến khi phát bệnh là từ 2 tuần đến 6 tháng. trong thời gian này con vật chưa có biểu hiện dại.
- Thời kỳ lây truyền khoảng trước 10 và sau 10 ngày khi chó có biểu hiện dại. Ở gian đoạn này chó bài thải vi rút qua nước bọt và gây nhiễm cho động vật khác cũng như con người thông qua vết cắn, cào, liếm.
2. Dấu hiệu nghi mắc bệnh dại ở chó
- Chó bị dại có dấu hiệu khác thường như trốn vào góc tối, kín đáo, tru lên từng hồi; bồn trồn, nhảy lên đớp không khí. Chó liếm hoặc tự cắn, cào đến rụng lông, chảy máu. Chó bỏ ăn, sốt, có biểu hiện khát nước, muốn uống nhưng không nuốt được, chảy nước dãi, sùi bọt mép, bồn trồn, sợ sệt, đi lại không có chủ định, trở nên dữ tợn, điên cuồng. Con vật bỏ nhà ra đi và thường không trở về; trên đường đi, gặp vật gì lạ cũng cắn gặm, tấn công chó khác, kể cả người.
3. Biểu hiên của người mắc bênh Dại
Người mắc bệnh dại sẽ có các biểu hiện hội chứng viêm não tủy cấp tính nổi trội bởi các triệu chứng kích động như: sợ nước, sợ gió, sợ ánh sáng hoặc các triệu chứng liệt (thể dại liệt) tiến triển tới hôn mê và thường tử vong sau 07-10 ngày
4. Các biện pháp phòng, chống bệnh Dại
Người đã bị bệnh dại gần như tử vong 100%. Trên thế giới hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu. Bệnh dại nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể phòng tránh được. Để chủ động phòng chống bệnh dại, UBND xã Định Công khuyến cáo người dân cần thực hiện tốt các biện pháp sau:
- Cách phòng bệnh tốt nhất, người nuôi chó phải tiêm phòng cho 100% chó, mèo nuôi đầy đủ và nhắc lại hàng năm theo thông báo của UBND xã.
- Hạn chế nuôi chó, mèo, đặc biệt là những gia đình vì con trẻ thường hay ôm hôn chó, mèo dẫn đến nguy cơ bị chó, mèo cắn, cào; Không đùa nghịch, trêu chọc chó, mèo, nhất là chó, mèo chạy rông ngoài đường; không lại gần khi chó đang ăn hoặc khi chó mẹ đang cho con bú, không nhìn vào mắt chó.
- Nuôi chó phải xích, nhốt; chó ra đường phải được đeo rọ mõm, có người dắt.

- Diệt chó chạy rông, chó vô chủ.
- Khi bị chó, mèo cắn cần:
+ Rửa vết thương dưới vòi nước chảy ngay lập tức với xà phòng liên tục 15 phút. Nếu không có xà phòng có thể xối rửa vết thương bằng nước thông thường - đây là phương pháp sơ cứu hiệu quả để giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh dại khi bị chó, mèo cắn.
+ Vết thương cần được rửa sạch với cồn 70%, cồn iod hoặc poviđone-iodine (nếu có) để chống bội nhiễm và giảm đến mức tối đa số lượng virus dại xâm nhập vào người.
+ Hạn chế làm dập vết thương và không băng kín vết thương.
+ Đến ngay Trung tâm y tế Huyện để được tư vấn và tiêm phòng dại kịp thời. Chỉ có tiêm phòng mới ngăn ngừa không bị bệnh dại và tiêm phòng vắc xin dại càng sớm càng tốt. Tuyệt đối không dùng thuốc nam, không tự chữa, không nhờ thầy lang chữa bệnh dại. Theo dõi con vật trong 14 ngày đối với chó mèo đã được tiêm phòng. Đối với chó, mèo không tiêm phòng dại, khi nghi mắc bệnh dại mà đã cắn, cào người thì phải nhốt theo dõi trong 90 ngày, nếu chưa cắn, cào người thì phải tiêu hủy.
+ Trẻ em bị chó mèo cắn cần báo cho cha mẹ biết để xử lí kịp thời.
- Trường hợp người có nguy cơ cao với vi rút dại như người làm nghề giết mổ chó, người đi đến khu vực có lưu hành bệnh dại cần đến cơ sở y tế, Trung tâm Y tế để khám, tư vấn và tiêm vắc xin dự phòng bệnh dại.
- Khi phát hiện chó, mèo có những biểu hiện bất thường, bỏ ăn hoặc ăn ít, sốt cao, hung dữ khác thường phải báo ngay cho nhân viên thú y xã, trưởng thôn. Nghiêm túc thực hiện “5 không”:
                +  Không nuôi chó mèo chưa khai báo với chính quyền địa phương;
                +  Không nuôi chó, mèo không tiêm phòng bệnh dại;
                + Không nuôi chó thả rông;
                + Không để chó cắn người;
                + Không nuôi chó mèo gây ô nhiễm môi trường.
5. Các quy định của Nhà nước đối với chủ nuôi chó, mèo
- Thực hiện đăng ký việc nuôi chó, mèo với UBND xã.
- Chấp hành nghiêm việc tiêm vắc xin phòng bệnh Dại cho chó, mèo theo quy định.
- Khi đưa chó ra nơi công cộng phải bảo đảm an toàn cho người xung quanh bằng cách đeo rọ mõm hoặc xích chó và có người dắt; nuôi chó tập trung phải đảm bảo vệ sinh thú y, môi trường.
- Chịu mọi chi phí trong trường hợp chó thả rông bị bắt giữ, kể cả chi phí việc nuôi dưỡng và tiêu hủy chó.
- Chủ vật nuôi không thực hiện tiêm phòng vắc xin phòng bệnh Dại theo quy định bị phạt từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng; Chủ nuôi chó không đeo rọ mõm cho chó, hoặc không xích giữ chó, không có người dắt khi đưa chó ra nơi công cộng bị phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng (Theo khoản 3 điều 2 Nghị định 04/2020/NĐ-CP)
- Trường họp chó, mèo cắn, cào người thì chủ vật nuôi phải bồi thường vật chất cho người bị hại theo Nghị định số 167/2013/NĐ-Cp ngày 12/11/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; phòng, chống tệ nạn xã hội.
Vì mục tiêu bảo vệ, chăm sóc sức khỏe của mỗi cá nhân, của người thân trong gia đình và của cộng đồng, đồng thời, bảo vệ đàn chó, mèo vật nuôi. Bệnh Dại rất nguy hiểm, quan trọng là Ý THỨC CỦA NGƯỜI DÂN. Khi bị chó, mèo cắn mọi người hãy đừng chủ quan, đừng im lặng bỏ qua cơ hội vàng phòng, chống bệnh Dại, hãy chủ động thực hiện sơ cứu và nhanh chóng đến cơ sở y tế gần nhất để thăm khám và tiêm vắc-xin phòng, chống bệnh Dại. Một điều nữa là vắc-xin phòng chống bệnh Dại – cũng giống như các loại vắc -xin khác không độc hại, hãy tiêm vắc-xin sớm nhất có thể để tự cứu mình và cứu người.
Các hộ nuôi chó, mèo trên địa bàn xã Định Công hãy tích cực hưởng ứng việc tiêm vắc-xin phòng bệnh Dại cho vật nuôi năm 2024 và các năm tiếp theo để đảm bảo cho mỗi chúng ta và cộng đồng sống trong một môi trường an toàn với mục tiêu SỨC KHOẺ LÀ TRÊN HẾT./.
                                                                                        Thực hiện: Vũ Hiền - Trịnh Niên